Είδη κουστουμιών - Πιέτες, πέτα, πτυχώσεις
Το κοστούμι ορίζει τον άνδρα που το φοράει. Και το κοστούμι ορίζεται από τρία στοιχεία: ύφασμα, ράψιμο, γραμμή. Και τα τρία εξελίσσονται μες στο χρόνο, και τα τρία στοιχεία διατηρούν κάποιες βασικές αρχές αναλλοίωτες, και τα τρία έχουν επηρεαστεί από τον ραγδαίο εκμηχανισμό της κατασκευής ρούχων.
Το ύφασμα έχει υποστεί τις βαθύτερες, παρότι λιγότερο φανερές, αλλαγές, όχι μόνο εξαιτίας της βελτιούμενης τεχνολογίας ύφανσης και των τεχνητών ινών, αλλά και λόγω της αυξανόμενης αστικοποίησης της ζωής και του γενικευμένου κλιματισμού στα κτίρια κατοικίας και εργασίας.
Τα τραχιά τουίντ και ντόνεγκαλ, τα βαρύτιμα εγγλέζικα «κασμίρια» και οι παχιές φανέλες εξαφανίζονται σιγά σιγά από τα στοκ των ραφτάδων και από τις γκαρνταρόμπες, ή μεταλλάσσονται σε πολύ ελαφρότερα υφάσματα με παρόμοιες ιδιότητες.
Τα σημερινά υφάσματα κοστουμιού, ιδίως στα έτοιμα, είναι πολύ λεπτά και ελαφρά, διαφημίζονται ως παντός καιρού, All Seasons. Μάλιστα, αυτά τα υπέρλεπτα κασμίρια πολύ δύσκολα υποτάσσονται στη βελόνα ακόμη και του έμπειρου ράφτη, απαιτούν ειδικές μηχανές ― αυτές που διαθέτει η βιομηχανία του έτοιμου... Ακριβώς αυτή η γιγάντια βιομηχανία έτοιμων δίνει πια τον τόνο στην υφαντουργία και ορίζει τις νέες ποιότητες και τα ειδικά χαρακτηριστικά. Υφάσματα για τον ράφτη και το χειροποίητο κοστούμι παραγγελίας (το bespoke ή sartorial) εξακολουθούν να παράγουν λίγα πια υφαντουργεία-μπουτίκ στη Μ. Βρετανία και μερικές μεγάλες μονάδες στην Ιταλία.
Η αισθητική του υφάσματος όμως δεν έχει αλλάξει ριζικά από τότε που καθιερώνεται το μοντέρνο αστικό κοστούμι, από τα τέλη του 19ου - αρχές του 20ού αι. Άλλαξαν τα χρώματα (το αυστηρό μαύρο υποχώρησε λ.χ.), καθώς άλλαξε το κοινωνικό πρωτόκολλο και εξελίχτηκε η τεχνολογία ύφανσης και βαφής, και μαζί με την παλέτα εμπλουτίστηκε και η ματιέρα, εμπλουτίστηκαν οι υφές, οι εξωτικές ύλες, οι μίξεις ετερογενών νημάτων κ.λπ. Αλλά η αισθητική του υφάσματος και του κοστουμιού παραμένει λίγο-πολύ ίδια: κλασική, λιτή, απέριττη· πρώτη επιδίωξη στο κοστούμι του δανδή ή στο power suit του σύγχρονου μάνατζερ, είναι η μη κραυγάζουσα κομψότητα, η αρρενωπότητα, η στερεότητα, η ακεραιότητα· τα άλλα εξαρτήματα, πουκάμισο, γραβάτα, μανικετόκουμπα, μαντιλάκι τσέπης κ.λπ., σε συνδυασμό, αναλαμβάνουν όλα τα υπόλοιπα: χρώμα, αιχμές, υπαινιγμούς, χαρακτήρα.
Βασικά σχέδια
Το κλασικό και αξεπέραστο ύφασμα για ανδρικό κοστούμι είναι το κασμίρι-worsted. Η ειδική επεξεργασία worsted βελτιστοποιεί τις μηχανικές και θερμομονωτικές ιδιότητες του μαλλιού και ταυτόχρονα του επιτρέπει να βαφτεί και να συντεθεί σε διάφορους χρωματικούς συνδυασμούς, κάνει το ύφασμα ανθεκτικό, εύκολο στο ράψιμο, και απολαυστικό στο φόρεμα.
Τα βασικά σχέδια ανδρικού υφάσματος δεν είναι πάρα πολλά, αλλά δεν είναι και λίγα. Σε συνδυασμό μάλιστα με τα είδη νήματος, τα μείγματα, το βάρος, την υφή, και τις ποιότητες, οι επιλογές είναι ατέλειωτες. Για να αρχίσουμε όμως από κάπου, ας πούμε ότι για φθινοπωρινή-χειμωνιάτικη φορεσιά, πρώτες επιλογές θα πρέπει είναι το καλό κασμίρι-worsted από μαλλί Merinos. Θα κινηθούμε σε φανέλες και φινιρισμένα κασμίρια, σε βάρος από 280 έως 350 gr, ίσως και ελάχιστα βαρύτερα. Το πολύτιμο κασμίρ (cashmere), αναμεμιγμένο σε κάποιο μικρό ποσοστό (5-10%), προσθέτει απαλότητα και ζεστασιά.
(ΠΡΟΣΟΧΗ: Το κασμίρ δεν πρέπει να συγχέεται με την συμβατική ονομασία "κασμίρι" που χρησιμοποιείται στα ελληνικά για να περιγράψει τα μάλλινα υφάσματα τύπου Worsted, δηλ. υφάσματα που έχουν προκύψει από μια ειδική επεξεργασία για βέλτιστη αντοχή και αισθητική. Τα κασμίρια-Worsted είναι τα πιο διαδεδομένα ποιοτικά ανδρικά υφάσματα και περιλαμβάνουν πολλές υποκατηγορίες, αναλόγως της ύφανσης, της σύμμειξης κ.λπ.)
Τα βαριά και τα ελαφρά υφάσματα έχουν υπέρ και κατά. Tα βαρύτερα υφάσματα στέκουν καλύτερα στο ράψιμο και πέφτουν ωραιότερα στο σώμα, αλλά είναι πιο ζεστά. Τα ελαφρότερα και λεπτότερα υφάσματα τσαλακώνουν ευκολότερα, αλλά αγκαλιάζουν ευχάριστα και δεν υπερθερμαίνουν, ιδίως στους θερμαινόμενους χώρους των πόλεων.
Πάνω απ' όλα σκεφτείτε για ποια χρήση προορίζεται το ύφασμα που επιλέγετε: Αν προορίζεται για καθημερινό ρούχο, το κριτήριο είναι η αντοχή και η ευκολία συντήρησης· αν προορίζεται για "καλό", για αραιές βραδινές εμφανίσεις, τότε η αισθητική εκζήτηση, η κομψότητα και η πολυτέλεια προέχουν.
Νούμερα: Super 1xx's
Είπαμε για τα βάρη του κασμιριού-worsted. Άλλη διαδεδομένη κατηγοριοποίηση είναι τα νούμερα: Super 100′s, Super 120′s, Super 150′s, έως και Super 210′s. Tα νούμερα αυτά δείχνουν πόσα νήματα έχουν χρησιμοποιηθεί για να υφανθεί ένα συγκεκριμένο εμβαδόν πανιού· δηλ. δείχνουν πόσο λεπτή είναι η μάλλινη ίνα: όσο μεγαλύτερο το νούμερο, τόσο λεπτότερη η ίνα, τόσο περισσότερες ίνες ανά τετραγωνικό εκατοστό. Όσο μεγαλύτερο νούμερο, τόσο πιο λεπτό και μαλακό είναι το ύφασμα. Ένα καλό κασμίρι πρέπει να είναι τουλάχιστον Super 80′s-90′s. Πάνω από τα 120′s βρίσκουμε υπέροχα υφάσματα, αλλά μαζί με την ακριβότερη τιμή πληρώνουμε κι άλλα: τα υπέρλεπτα 150άρια και 180άρια προσφέρουν μοναδική αίσθηση απαλότητας, αλλά δεν φοριούνται εύκολα... Τσαλακώνουν, είναι επιρρεπή στις φθορές, και δεν «στέκουν» τόσο καλά όσο τα μικρά νούμερα.
Συμπέρασμα: για καθημερινή, συνηθισμένη χρήση, ένα κασμίρι 80′s έως 110-120′s θα σταθεί υπέροχα και με λίγη προσοχή θα σας ντύσει για πολλά-πολλά χρόνια. Για πιο σπέσιαλ περιστάσεις, πληρώστε το παραπάνω για ένα 150άρι. Να σκέφτεστε πάντα: ποια χρήση επιφυλάσσετε στο ύφασμα και στο ρούχο.
Τι να πρωτοδιαλέξω;
Flannel. Ένα-δύο φανελένια κοστούμια δεν θα πρέπει να λείπουν από την ανδρική γκαρνταρόμπα. Γκρι, σκούρα κατά προτίμηση, σκέτη ή με αραιή ρίγα (κοφτή-pinstripe ή αχνή-chalkstripe), η φανέλα είναι ταυτόχρονα κομψή και ευκολοφόρετη σε κάθε περίσταση, εκτός της επίσημης βραδινής.. Τα τελευταία χρόνια φτιάχνονται πολύ αφράτες, ελαφρές και ζεστές φανέλες Super 120′s, ιδανικές για αστικό κοστούμι και για παντελόνι.
Ωραία επίσης είναι και η μπλε φανέλα με ρίγα. Γενικά οι ριγέ φανέλες δίνουν και ωραιότατα σταυρωτά κοστούμια, κλασικά και αρρενωπά, με έξι ή τέσσερα κουμπιά.
Worsted. Στους τόνους των κλασικών γκρι (από σουρί έως ανθρακί) και μπλε (από το σκούρο σαξ έως το μελανό bleu nuit), υπάρχουν πολλές επιλογές κασμιριών-worsted. Tα μονόχρωμα είναι πιο σοβαρά και ουδέτερα, κατάλληλα και για βραδινό κοστούμι· τα ριγέ ή με κάποιο διακριτικό σχέδιο στην ύφανση ή στο χρώμα (ψαροκόκαλο, πικ εντ πικ, αχνό καρό, Πρενς ντε Γκαλ, λεπτό πιε ντε πουλ) είναι πιο κατάλληλα για πρωινά και για το γραφείο.
Jacketing. Στα υφάσματα για μονό (σκέτο) σακάκι οι επιλογές είναι διαφορετικές: εκτός του κλασικού μπλε σκούρου μπλέιζερ, τα σχέδια ποικίλουν αρκετά, με πολλά χρώματα καρό, ψαροκόκαλα και πιε ντε πουλ. Μια πρόσμειξη κασμίρ είναι επιθυμητή εδώ: κάνει το ύφασμα πιο μαλακό και απαλό. Τα σακάκια αυτά συνδυάζονται τέλεια με παντελόνια από φανέλα ή ραζέ κασμιροφανέλα, αλλά και με γκαμπαρντίνες και τρικό διαγονάλ.
Αρθρο - Κοστούμι παντός καιρού ― σχεδόν...
Και αυτό τον χειμώνα θα τον περάσουμε σε θερμαινόμενα κτίρια· άρα τα ρούχα μας δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να είναι βαριά, "θερμαντικά", αλλά ελαφριά, άνετα, ευέλικτα, ικανά να φοριούνται από τον βροχερό Σεπτέμβριο έως και τον Μάιο. Το τέτοιας εμβέλειας ρούχο συνήθως το αποκαλούν Four Seasons· εγώ θα το αποκαλούσα συμβατικά ντεμί-σεζόν ή Three Seasons: φθινόπωρο - χειμώνας - άνοιξη· το μεσογειακό καλοκαίρι, το σχεδόν υποτροπικό πια, απαιτεί δική του, ξεχωριστή ενδυματολογική αντιμετώπιση.
Τούτων λεχθέντων, ας δούμε τα κατάλληλα ρούχα. Αρχίζουμε από το ύφασμα βέβαια. Ε, ξεχνάμε τα βαριά υφάσματα. Κατάλληλο για τη δουλειά μας είναι οτιδήποτε κινείται στην γκάμα των 250-300 γρ./τ.μ (γραμμάρια ανά τετραγωνικό μέτρο υφάσματος· οι καλοί υφασματέμποροι και ράφτες ξέρουν). Πιο κάτω, πάμε στα αμιγώς καλοκαιρινά· πιο πάνω, πάμε στα παλαιού τύπου χειμωνιάτικα. Ασφαλώς τους πιο κρύους μήνες, μπορεί να φορεθεί κι ένα ρούχο στα 320, ακόμη και στα 350 γρ./τ.μ. Άλλωστε τα βαριά υφάσματα "πέφτουν" πολύ ωραία, ιδίως στο παντελόνι, και το σακάκι στρώνει πιο εύκολα, αλλά ας μην ξεχνάμε, ποτέ μα ποτέ, ότι ο μεσογειακός χειμώνας είναι ήπιος και σύντομος, ενώ οι χώροι που κινούμεθα, εργασίας και κατοικίας, είναι όλοι θερμαινόμενοι, και συχνά υπερθερμαινόμενοι.
Σημασία δεν έχει μόνο το βάρος του υφάσματος, αλλά και η ύφανση και τα υλικά. Για παράδειγμα, ένα λινό ύφασμα στα 280 γάρ. δεν είναι πιο ζεστό από ένα ολόμαλλο στα 260 γρ. Για δύο λόγους: πρώτος, το λινό είναι πιο δροσερό σαν υλικό, απάγει τη θερμότητα πολύ ευκολότερα από το μαλλί, είναι δηλαδή ευθερμαγωγό, όπως όλα τα "θερινά" νήματα (λινό, βαμβάκι, και λιγότερο το μετάξι). Το μαλλί είναι πολύ περισσότερο δυσθερμαγωγό, μονωτικό, κρατάει τη θερμότητα του σώματος. Δεύτερον, το λινό υφαίνεται αρκετά πιο αραιά απ' ό,τι συνήθως το μαλλί στα worsted υφάσματα; η αραιότερη ύφανση διευκολύνει έτι περαιτέρω την απαγωγή θερμότητας, το ύφασμα "αναπνέει" ευχερέστερα και το σώμα διευκολύνεται στη θερμορύθμισή του.
Αραιή ύφανση έχουν και τα καλοκαιρινά μάλλινα υφάσματα, τα σωστά εννοείται, όχι οτιδήποτε βαφτίζεται cool wool. Αυτά τα "σωστά" καλοκαιρινά ονομάζονται συνήθως Fresco (ή κρεπ ή High Twister ή Crispaire): το νήμα τους είναι πιο στριμμένο και λεπτό, ώστε το ύφασμα να στέκει καλύτερα και να μην τσαλακώνει εύκολα, ενώ ταυτόχρονα είναι και πιο αραιοϋφασμένα.
Παρόμοιες ιδιότητες με τα κρεπ-fresco έχουν και τα μοχαίρ υφάσματα (σχεδόν πάντα μίγμα μαλλιού-μοχαίρ): το μίγμα μοχαίρ δεν υφαίνεται τόσο πυκνά, δίνοντας έτσι ένα ύφασμα πιο δροσερό, με χαρακτηριστική στιλπνότητα και γυαλάδα, κατάλληλο και για άνοιξη-καλοκαίρι.
Άλλο ντεμί-σεζόν ύφασμα είναι το μίγμα μαλλί-μετάξι· το μετάξι δεν είναι τόσο δροσερό όσο το λινό και το βαμβάκι, αλλά δίνει τις ωραιότερες πτυχώσεις, ενώ το μαλλί συνεισφέρει σώμα και αντοχή στο ύφασμα.
Αντιστρόφως, το πολύτιμο κασμίρ είναι ένα πολύ ζεστό υλικό· ακόμη και μικρή προσθήκη, 5-10%, αυξάνει τη θερμαντική ικανότητα του υφάσματος, και το κάνει βέβαια και πολύ πιο απαλό και αφράτο. Στα ντεμί-σεζόν πάντως καλύτερα να αποφεύγεται, σε ποσοστό μεγαλύτερο του 3%.
Μια τελευταία κρίσιμη λεπτομέρεια για το ραμμένο ρούχο. Αν ράβετε σε ράφτη το ντεμί-σεζόν, δώστε οδηγία για λεπτή καναβατσότριχα και γενικά μίνιμαλ γέμισμα, ώστε το σακάκι να γίνει ακόμη πιο ελαφρύ. Το καλοκαιρινό σακάκι μπορείτε επίσης να μη το φοδράρετε εξ ολοκλήρου, αλλά κατά τα 2/3, έτσι ώστε να αναπνέει ευχερέστερα.
Και στα έτοιμα ρούχα κυνηγήστε τέτοιες ουσιαστικές λεπτομέρειες: θα γλιτώσετε ιδρώτα, θα κερδίσετε άνεση.
2-ply. Για άνοιξη-καλοκαίρι, στεφόμαστε σε πιο ελαφρά υφάσματα, μονής ύφανσης. Τα κασμίρια μονής ύφανσης, σε αντίθεση με τα διπλής ύφανσης, μονώνουν λιγότερο και επιτρέπουν την απρόσκοπτη θερμορύθμιση του σώματος. Αυτά τα υφάσματα αποκαλούνται συμβατικά Cool Wool. Για καλοκαιρινά ρούχα, εκτός του μονού κασμιριού, κλασικές επιλογές είναι βέβαια τα λινά, τα βαμβακερά, τα σύμμεικτα μάλλινα με Kid Mohair, τα φίνα σύμμεικτα βαμβάκι-cashmere κ.λπ.